Denetimsizlik ve ihmaller trafik kazalarını artırdı: Daha kaç yaşam bitecek?
Ankara’da dün yolcu otobüsü köprüye saplandı, 11 kişi hayatını kaybetti. Ankara Valisi şoförün uyumuş olabileceği ihtimali üzerinde dururken Trafik Uzmanı Alpay Lök, kazaların başlıca nedeni olarak denetim eksikliğini işaret etti.

İlayda SORKU

Ülke genelinde trafik kazalarındaki belirgin artış, özellikle şehirlerarası otobüs yolculuklarında risk oluşturuyor. Son dönemde oldukça sık yaşanan kazalara dün de Ankara Polatlı’da gerçekleşen facia eklendi.

Eskişehir yönüne giden yolcu otobüsü köprünün ayağına çarptı. İhbar üzerine olay yerine giden itfaiye ekipleri otobüste sıkışanları kurtardı. Yaralılar, ambulanslarla çevredeki hastanelere sevk edildi. Yolun Polatlı istikameti ise ulaşıma kapatıldı. Kazanın yaşandığı alanda inceleme yapan Ankara Valisi Vasip Şahin, kazada 9 kişinin hayatını kaybettiğini, 26 kişinin ise yaralandığını açıkladı. Şahin, fren izinin olmadığını ve şoförün uyumuş olabileceğini söylerken, kazanın nedeninin araştırıldığını ifade etti. Kaza sırasında otobüsün arkasında seyreden otomobilin sürücüsü Murat Türkoğlu, Polatlı’ya gittiklerini belirterek, ‘‘Temelli’den beraber çıktık, arkalı önlüydük zaten. Otobüs biraz hızlıydı, yalpalamaya başladı, sonra köprüye çarptı. Otobüsten fırlayan parçalar aracımıza isabet etti. Arkadan selektör yaptık, kornaya bastık ama duymadı” dedi.

EĞİTİMLER DE YETERSİZ
Şehirlerarası ulaşımda büyük risk oluşturan yolcu otobüsü kazalarında; sürücülerin uzun saatler boyunca direksiyon başında olmaları, dinlenecekleri yeterli bir vakit olmaması ve denetimlerin yetersizliği gibi etkenler öne çıkıyor. Ayrıca otobüs şoförlerinin aldıkları eğitimin yetersiz olması da kaza yaşanma riskini artırıyor. Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği (TTKÖD) Başkan Yardımcısı Alpay Lök, kazaların ardından yalnızca sürücülerin yargılandığına dikkat çekerek “Bunlar kurumsal kazalar. Bu tür bir kazada şirketin sorumluluk alması lazım. Sürücü bu kaza zincirinin en son ve en zayıf ama tek ceza alan halkası. Kurumsal sorumluluk getirilmeli” dedi.

HIZ SINIRLAYICI ŞART
Otobüs kazalarındaki artışın en büyük nedeninin sürücülerin ölümüne çalışması olduğunu dile getiren Lök, şoförlerin mesaisinin 9 saati geçmemesi gerektiğini hatırlattı. Lök, sürücülerin mesailerinin ardından sabit bir yerde uyumaları gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: “Dinlenme şartlarının kesinlikle düzeltilmesi lazım. Otobüslerde bir şoför kabini var. Orada uyuyorlar ki aslında o günlük uykularını otobüsün içinde değil, sabit bir yerde geçirmeler gerekiyor. Otobüs sürücülerinin çalışma şartları çok kötü ve bunlar artık kaza değil, ihmal.” Ulaşım şirketlerinin tıpkı fabrikalar gibi işçi sağlığı ve güvenliği uzmanları tarafından kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayan Lök, “Hem sürücülerin çalışma şartlarının hem de araçların denetlenmesi lazım. Yani İSİG devreye girmeli. Aynı şekilde Makina Mühendisleri Odası da araçları denetlemeli” dedi. Lök, araç muayene istasyonlarında da birçok değişiklik yapılması gerektiğini belirterek ülkedeki muayene sisteminin Avrupa Birliği (AB) seviyesinde olmadığını söyledi. Lök, şunları kaydetti: “2027’de yeni sistemin devreye girmesi gerekiyor. Bununla ilgili mutlaka AB seviyesinde bir muayene getirilmeli. Otobüslerin fabrika çıkışı takılı hız sınırlayıcıları var. Gaza ne kadar bassa da otobüsün hızının saatte 100 kilometreyi geçmemesi gerekiyor. Bu hız sınırlayıcı donanımlar devreye alınmalı. Fakat denetlenmiyor.”

ÖLÜM SAYISI AB’NİN 2,3 KATI
2022’de olan otobüs kazalarında yaşamını yitiren yolcu sayısının Almanya’da 8 kişiyken Türkiye’de 148 kişi olduğunu vurgulayan Lök, ‘‘85 milyon nüfuslu Türkiye’de otobüs kazalarındaki ölüm sayısı, 550 milyon nüfuslu AB’nin 2,3 katı. Bizim otobüs yolculuğunda ölen insan sayımız Almanya’nın neredeyse 23 katı’’ dedi.

Öte yandan CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu da Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Karasu, trafik kazasının nedenini, ihmali bulunanlar hakkında yasal işlem yapılıp yapılmadığını, yolcu otobüsünün en son ne zaman denetimden geçirildiğini ve otobüsün Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetim Sistemi’ne (U-ETDS) kayıtlı olup olmadığını sordu.

FACİALAR DURMUYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; 2022’de 5 bin 229 kişi 2023’te ise yüzde 25 artış ile 6 bin 548 kişi trafik kazası yaşandı. Bu yıl yaşanan trafik kazalarından bazıları şöyle:

• 6 Nisan: Konya’nın Derbent ilçesinde iki otomobilin çarpışması sonucu 4 kişi öldü.

• 24 Mayıs: Hatay’ın Kumlu ilçesinde meydana gelen trafik kazasında 5 kişi öldü.

• 26 Mayıs: Mersin’de bir yolcu otobüsünün karıştığı zincirleme kazada 10 kişi can verdi.

• 25 Temmuz: Kayseri’de iki otomobilin çarpıştığı kazada 2 kişi yaşamını yitirirken Yozgat’ta yaşanan kazada 3 kişi hayatını kaybetti.
Birgün Gazetesi