Bu dizide kim haklı?
Ünlü isimlerin menajeri Ayşe Barım üzerinden başlayan dizi sektörü tartışması sürerken suçlamaların ne olduğu merak ediliyor. Çalışanların “Vahşi sistem” dediği sektörde asıl hedef ne?

“Dizi sektöründe tekelleşme” adıyla başlayan tartışma gündemdeki yerini koruyor. Menajerlik şirketi ID’nin patronu Ayşe Barım’a getirilen yurtdışı yasağının ardından oyuncu Serenay Sarıkaya bugün saat 11’de savcılığa ifade vermeye çağrıldı. İddialar ise havada uçuşuyor.

Birkaç günde yaşananları bir toparlayalım isterseniz. Oyuncuların şikayeti üzerine Rekabet Kurulu devreye girdi. Dizi piyasasında haksız rekabete yol açtıkları iddiasıyla 21 yapım, cast ve menajerlik şirketi hakkında inceleme başlatıldı. Bu şirketlerden biri de çok sayıda ünlü ismin menajeri de olan Ayşe Barım’ın şirketi ID İletişimdi. Oyuncular sosyal medyadan yaptıkları paylaşımda sektörün Barım tarafından domine edildiği, sadece belirli oyunculara imkan tanındığı diğerlerinin ekmeğiyle oynandığı ya da ağır sözleşmelere imza attırıldığı yönündeydi. Oyuncular Barım tarafından mobbinge maruz bırakıldığını söylüyordu. Bazı oyuncular Barım’ın kendilerini piyasada iş yapamaz hale getirdiğini öne sürerek şikayetlerini aktardı. Barım’ın menajerliğini üstlendiği isimlerden oyuncu Serenay Sarıkaya’nın müzik yapımcısı Mert Demir ile reklam birlikteliği yaşadığı ve karşılığında 5 milyon dolar aldığı öne sürüldü. Ardından savcılık devreye girdi. Kamuoyu şu an kadar yöneltilen suçlamaların ne olduğunu bilmiyor.

TEK ADAM VE TEKEL
Kaldı ki hemen her alanda karşımıza çıkan bu değil mi? Yandaş basındaki bir yazarın dün sözünü ettiği “Çeteleşme” ve “Devre dışında kalanın işsiz kalması” bu ülkede gayet sıradan şeyler değil mi? Yüzlerce deneyimli gazetecinin mevcut çarka dahil olmayınca işsiz kalması sıra dışı mı? Tüm sınavları geçip mülakatta elenip canına kıyan hakim adayları ne olacak? Yandaş cenahta yer almayan bir ismin TRT’ye dizi çekme, TRT’ye program yapma olasılığı var mı? En büyük tekel zaten mevcut sistem değil mi? Dediğim gibi Barım’a yöneltilen suçlamaları bilmiyoruz.

VAHŞİ BİR SİSTEM
Bu tartışma sürerken sanatçı Gani Müjde de dikkat çeken bir paylaşım yaptı: Ayşe Barım olayı bir ‘deli saçmalığına’ doğru gidiyor. Belki tercihler dolayısıyla bazı oyuncu arkadaşlarımın canı yanmış, tercihlere müdahale edildiği için sıkıntı yaşamış olabilirler ama bu hukuken bir suç değil arkadaşlar. Sevseniz de sevmeseniz de menajerler zaten kendi oyuncularına alan açmak için varlar. O rol bana gelecekti, Ayşe Barım müdahale ederek kendi oyuncusuna verdi’ ya da ‘Şu oyuncuyu istiyorsan bunları da almak zorundasın’ türündeki iddialar hukuki bir şikayet konusu olamaz. Sektörde tartışacak çok sorun var” dedi.

∗∗∗

TEKNİK DİREKTÖR AYNI ANDA FUTBOLCUNUN MENAJERİ OLUR MU?
Sektördeki birçok firmanın menajerlik ve cast direktörlüğünü birlikte yürüttüğü yönünde iddialar var. Yapımcı Baran Seyhan’a bunun neye yol açtığını tane tane anlatmasını rica ettim anlattı: “Menajer bir oyuncunun dahil olacağı projelerin belirlenmesinde, yapacağı anlaşmalarda aracılık yapar ve oyuncu adına haklarını korur. Bunun karşılığını da oyuncudan ücret alır (en azından dünyada böyle).

Buna karşılık kast direktörü bir projede oynayacak oyuncuların belirlenmesinde yapımcı ve yönetmenle birlikte çalışır ve ücretini de yapımcıdan alır. Kast direktörü yapımcının ve projenin çıkarlarını öncelemek durumundayken, menajer oyuncunun çıkarlarını önceler. Yani iki işi aynı kişi yaparsa çıkar çatışması oluşur.

Futboldan örnek vermek gerekirse bir takımın teknik direktörü aynı zamanda bir futbolcunun menajeri olursa, hak etmese bile hep kendi oyuncusuna forma şansı verirse bu doğru olur mu?

∗∗∗

OYUNCU VE FİGÜRANLAR KÖLE PAZARINDA
Sinema, tv sektöründe örgütlülüğün çok düşük oranda olduğu biliniyor. Meseleye nasıl bakıyorlar öğrenmek istedim ve DİSK Sine-Sen Genel Başkanı Galip Görür’ü aradım. Görür meselenin toplumsal, ekonomik ve siyasal boyutları olduğunu belirterek şunları söyledi: Ortada büyük bir adaletsizlik var ortada. Günde 16 saat çalışıyorlar. Oysa 8 saatle sınırlı olmalı. Şu an ortadaki pastayı bilek güreşi yaparak almaya çalışıyor olabilirler. Gerçek olan emek verenlerin yaşadıkları. Sadece oyuncular değil figüranların durumu da çok ağır. Ekonomik koşullar nedeniyle çok sayıda emekli, ev kadını da figüranlık yapıyor. Burası tam olarak bir köle pazarı. Cast ajanslarına başvuruyor çekime gidiyor 20 saat bekliyor. Belki hiç çekim yapamadan ve parasını alamadan geri dönüyor. Günlük 800 TL alıyor. Sadece sette öğle yemeği var diye gidenler var.