Fabrikanın ortağı Kalyoncu ailesi!
Balıkesir’de patlamanın meydana geldiği fabrikanın ortağı Ömer Faruk Kalyoncu çıktı. Erdoğan’ın nikah şahidi olduğu, düğününe 11 bakanın katıldığı Ömer Kalyoncu, Kalyon Holding’in kurucusu Hasan Kalyoncu’nun oğlu.

Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yer alan bilgilere göre, patlamanın meydana geldiği ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi, Zirve Holding ve Senta Madencilik Şirketlerine ait. Zirve Holding’in sahibi Ömer Faruk Kalyoncu, Kalyon Grubun kurucusu Hasan Kalyoncu’nun oğlu.

Yandaş Sabah gazetesi, ATV ve A Haber de Kalyon ailesinin. Ömer Faruk Kalyoncu’nun İstanbul’daki nikah töreninde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin TBMM Başkanı Bülent Arınç nikah şahitliği yaptı. Nikah törenine, dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün de aralarında bulunduğu 11 bakan katıldı.

Türiye’nin 2020 yılında en çok sözleşme imzalayan 20 müteahhidi listesinin birinci sırasında da Kalyon İnşaat yer alıyordu. Listede, Kalyon Holding’i; Kolin İnşaat, Cengiz İnşaat, Makyol İnşaat ve Özgün Yapı takip etti.

İHALELERLE KÖŞEYİ DÖNDÜ
Kamudan aldığı ihalelerle köşeyi dönen Kalyon’un internet sitesinde yer alan bilgilere göre, Sabah ve ATV’yi satın alarak adından söz ettiren şirket Mecidiyeköy-Mahmutbey Metro Hattı, Taksim Yayalaştırma Projesi, Bakırköy Adalet Sarayı, Mecidiyeköy Metrobüs İhalesi, İstanbul 3’üncü Havalimanı Projesi, Başakşehir Stadı ve Çanakkale-Ayvacık Yolu ile KKTC Su Temin Projesi gibi çok sayıda projeyi de üstlendi.

SENTA MADENCİLİK
ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi’nin bir diğer ortağı ise Senta Madencilik. Bu şirket ise Zafer Topaloğlu’na ait.

Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen Zafer Topaloğlu Toya Grup’un sahibi. Toya Grup’a ait Mates Madencilik de Soma’da Türkiye Kömür İşletmeleri’ne bağlı Ege Linyitleri İşletmesi bünyesinde verilen saha karşılığında yıllardır Elmalı Kömür Havzasını İşletme hakkını elinde bulunduruyordu. ETİ Maden ise her yıl 20 milyon dolar kar yapan şirketini kapatıp Rusya ve tüm bölgedeki “Yetkili Distribütörlüğünü” de kurucusu Zafer Topaloğlu’nun olduğu Global Trade Limited isimli bir şirkete verdi. Öte yandan Topaloğlu, Savunma Sanayi İhracatçıları Birliğinin (SSI) yönetim kurulunda da yer alıyor. SSI’nın yönetim kurulunda TUSAŞ, Sarsılmaz Silah, Aselsan, Roketsan, Havelsan ve MKE gibi şirketlerden temsilciler de yer alıyor. SSI ise Orta Anadolu İhracatçı Birliklerinin parçası.

YABANCI İSİMLER DE VAR
Zirve Holding Anonim Şirketi ve Senta Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin ortak kontrolünde bulunan ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi’nin belli orandaki hisseleri bu yılın nisan ayında Çekya’nın başkenti Prag’da kurulan Topalipo a.s.’ye devredilmişti. Ticaret Bakanlığı’nın kayıtlarına göre ZSR Patlayıcı Sanayi Anonim Şirketi’nin yönetim kurulunda Milan Jurek ve Zbynek Brazda gibi yabancı isimler de bulunuyor.

10 YIL ÖNCE DE OLMUŞ
Benzer patlamanın 3 Haziran 2014 tarihinde de yaşandığı ortaya çıktı. O tarihte meydana gelen 3 gram av barutunun patlaması sonucu 6 kişi yaralandı.

BALIKESİR-ÇEKYA HATTINDA MÜHİMMAT TİCARETİ
Patlamanın meydana geldiği ZSR Patlayıcı adlı fabrika 15 Temmuz darbe girişimi öncesi Yavaşçalar A.Ş.’ye ait daha sonra fabrikaya TMSF el koyuyor. Bu işlemin ardından TMSF şirketi iktidara yakın Turkuvaz Medya’nın da sahibi Ömer Faruk Kalyoncu’ya ait Zirve Holding ve Senta Madencilik Sanayi’ye devrediliyor. Kalyoncu şirketin belli oranda hissesini Çekya menşeli Topalipo A.Ş’ye devrediyor. Gazeteci-yazar Bahadır Özgür sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda özetle “Balıkesir-Slovakya-Çekya-Ukrayna hattında mühimmat ticareti… Balıkesir’de 12 işçinin yaşamını yitirdiği patlayıcı fabrikası, Yavaşçalar Av ve Spor Malzemeleri’ne aitti. 2016’da sahibi FETÖ’den tutuklandı. TMSF şirkete el koydu. 2017’de Sarsılmaz Mühimmat, TMSF ihalesinde şirketi satın aldı. 2018’de Zirve Holding ve Senta Madencilik ortak oldu. Adı ZSR olarak değişti. Zirve Holding, Kalyon Grubu’nun. Senta ise insaatçı Zafer Topaloğlu’na ait. Toya Grup’un sahibi” diye yazdı.

MİLYONLARCA LİRA TEŞVİKLE İHYA OLDULAR
ZSR Patlayıcı Sanayi A.Ş. el değiştirdikten sonra teşviklerle ihya oldu. 2019 Şubat’ında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşviklerinden yararlanan şirkete, 22 milyon 156 bin, Mayıs 2019’da 4 milyon 351 bin, 2020 yılında ise 396 milyon 2 bin 643 lira destek sağlandı. ZSR’nin Balıkesir’deki üretim tesisi, 2022 yılında “proje bazlı devlet yardımı” verilecek projeler arasına alındı. Proje sonunda sabit yatırım tutarı 768 milyon 168 bin 447 lira olarak öngörülmüştü. Resmi gazetede yayımlanan yatırım projesi kapsamında şirketin gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, nitelikli personel desteği enerji desteği gibi destekler aldığı da ortaya çıktı.

BELGE YOK
ZSR’nin üretim yapabilmesi için alması gereken belgelerin eksik olduğu ortaya çıktı. Web sitesinde patlayıcı imalatıyla ilgili aldığı izin ve kalite belgelerini “Belgelerimiz” başlıklı bölümde yayınlamış. Bu bölümde madenler için patlayıcı imalat izni belgesi ve yeraltı emülsiyon belgeleri yer alırken; patlayıcı üretimi yapan şirketlerin alması zorunlu olan Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik gereği hazırlaması gereken belge yayınlanmamış.

∗∗∗

VERGİ ÖDEMEMİŞ
Devlet teşviklerinden faydalanan şirketin 2023 yılında vergi doğuracak bir matrah açıklamadığı açığa çıktı. Şirketin 2022 ve 2021 yıllarında matrah açıkladığı ancak tahakkuk eden vergi tutarının çok düşük olduğu dikkat çekti. 2022 yılında açıklanan 253 milyon 116 bin TL’lik matraha karşın 879 bin 319 TL’lik vergi tahakkuk ederken 2021 yılında da 52 milyon 409 bin TL’lik matraha karşın 358 bin 780 TL’lik vergi tahakkuk etti.