Maraşlı hemşerimiz Ben Bagdikian’ın, bir gazetecilik klasiği olan Medya Tekeli kitabının ilk baskısı 1983’te yapıldığında henüz teknoloji multimilyarderleri çağı ve onların medya hakimiyeti başlamamıştı. ABD’nin, batı demokrasisinin ve başkanlık sisteminin en başarılı örneklerinden biri olduğu da pek sorgulanmıyor, denge ve denetleme mekanizmasının nasıl mükemmel işlediğinden söz ediliyordu. Medya bu denge ve denetleme ağının baş aktörlerindendi.

Bagdikian ise, daha o günlerde, seçim sonuçlarını belirleyenin vatandaşların “oylar(ın)a karşı dolarlar” olduğunu, “serbest pazar” gibi rekabeti kutsayan kapitalist dogmaların bile “bedava yemek”lerde nasıl çöpe atıldığını anlatıyordu.

∗∗∗

Gazeteciliğin; sormak, sorgulamak, kuşkuların peşinden gitmek, her bilgiyi mutlaka en az iki kaynaktan doğrulatmak olduğunun yaygın olarak kabul edildiği günlerdi. Bir patron bunu engellemeye çalıştığında yayın yönetmenlerinin istifa ettiği ve hâlâ “gazetecilik tarihi onurlu istifalar tarihidir” denilen günler…

Geldik bu günlere… Çok şeyin olduğu, olup bitenlerin genellikle bir sis perdesiyle örtüldüğü, sıradan bir zekanın bile ağzını açık bırakacak çelişkilerin yaşandığı, ama her ne hikmetse sorgulanmadan, kuşkulanılmadan, bir kaynaktan bile doğrulatılmadan desteklendiği günlere…

Kapitalizm dünyayı kaçınılmaz bir sona götürürken, kıyametten kurtulmak için kendilerine yer altında sığınaklar, uzayda koloniler inşa etme peşinde olan teknoloji multimilyarderlerinin medyanın eskisine de yenisine de hükmetmeye başladığı günlere…

Mark Zuckerberg’in Facebook ve Meta’nın, Sam Altman’ın Yapay Zeka’nın, Patrick Soon-Shiong’un Los Angeles Times’ın, Walt Disney Şirketi’nin ABC News’un ve Jeff Bezos’un Washington Post’un sahibi olduğu günlere… Twitter’ı alıp X yapan Elon Musk’ın Trump’la ilişkisi zaten ayyukta!

∗∗∗

Washington Post’un Pulitzer ödüllü karikatüristi Ann Telnaes, Trump’ın yemin törenine günler kala, medya patronu teknoloji multimilyarderi oligarkların, bir Trump heykeli önünde ellerindeki para keselerini ona uzatarak diz çöktükleri karikatürü sansürlenince, istifa etti.

Telnaes’e göre; daha önce “demokrasi savunucusu” ve “otoriterlik karşıtı” duruşu olan medya kuruluşlarının artık mali oligarşinin ve onunla el ele vermiş “diktatörün” önünde diz çökmesi “oyun değiştiren” ve “özgür basın için tehlikeli” bir durumun işaretiydi.

Telnaes istifa etti, Ekim ayından bu yana 300 bin Washington Post okuru aboneliğini iptal etti, ama ne gam! Multimilyarderler Trump’a “abone”liği daha kârlı buluyor!

Soru sormaya ve kuşku duymaya en fazla ihtiyaç duyulan sisli ortamda, Trump’ın Florida’daki 126 odalı 5,810 m2’lik malikanesinde yenilen yemeklerden sonra önünde eğilerek, sorgulamayı, kuşkulanmayı ve eleştirmeyi yasaklayan medya patronları ABD başkanlığının göklere çıkarılan “denge ve denetleme”sini de yerle bir ettiler.

Oradaki “Trump hali”nin bölgemize yansımalarını hissediyor ve aslında yerlisini de epeydir yaşıyoruz.

Büyük U dönüşlerini hiç sorgulamadan destekleyen, “Bu paradigma da ne ola ki?” demeden alkışlayan, CHP’li Zeynel Emre’nin merak ettiği son 1 ayda cezaevindekilerin sayısı nasıl 329 binden 378 bine çıktı sorusunun peşine düşmeyen, neşeli “barış süreci” şarkıları söylerken 8 yıldır kanayan “barış imzacıları” yarasını dert etmeyen bir medyamız var.

∗∗∗

Sadece destekliyor ve desteklememizi istiyorlar! “Peki, ama neyi?” diye sorma gereği duymadan, soranı da susturmaya çalışarak.

Sormadan, sorgulamadan desteklemek ya da Telnaes’in karikatüründeki gibi diz çökmek… İşte bu, “patronsuz gazetecilik” kitabında yazmıyor!