Trumplı dünya: Özgürlük, barış, demokrasi

Şimdi yine İmralı’ya gidiş gelişlerle başlayan, Bahçeli’nin dahliyle “taçlanan” ama ne olduğunu pek bilmediğimiz “özgürlük-barış-demokrasi” tartışmasının emin olabileceğimiz yönü Suriye’deki gelişmelerle ilişkisidir.

İşlerin Suriye’de nasıl ilerleyeceği ve bizi nasıl etkileyeceği konusunda kestirimler yapabilmek için Trump’ın koltuğuna oturmasını bekleyenlerin sayısı hiç de az değildi.

Dün o da oldu. Pazar günü düzenlediği Zafer Mitingi’nde “Yarın öğlen ülkemizi geri alacağız” dedikten sonra, yeminini ederek “Amerikan gücü, refahı, onuru ve gururunun yepyeni bir dönemi”ni başlattı!

Biden’ın “Gazze’de ateşkes bizim desteğimizle sağlandı”, Trump’ın da “Benim sayemde diyor ama ben seçilmeseydim ateşkes olmazdı” diyerek paylaşamadıkları ateşkesle!

Suriye’de yıllardır yüz binlerin, Gazze’de aylardır on binlerin, dünyanın değişik yerlerinde on yıllardır milyonların kimin “sayesinde” cehennemi yaşayarak katledildiklerini ise asla konuşmazlar!

ABD emperyalizminin bir başarısından söz edeceksek, o da özgürlük-barış-demokrasi kavramlarını tahakküm altına alarak/işgal ederek, kendisini hem vatandaşlarına hem de dünyaya bu değerlerin küresel savunucusu olarak pazarlayabilmesidir. Medyasının ve kontrol ettiği kültür endüstrisinin katkısıyla.

Chomsky bu sahtekarlığı gözler önüne seren, ABD’nin dünya genelinde işlediği suçları ifşa eden en önemli aydınların başında gelir. N. J. Robinson’la birlikte 2024 sonunda yayınladıkları Amerikan İdealizmi Miti: ABD Dış Politikası Dünyayı Nasıl Tehlikeye Atıyor kitabı, yaşı ve sağlık durumu düşünüldüğünde, belki son eseri olacak. ABD vatandaşlarının, “dünyada demokrasiyi ve insan haklarını teşvik etmeye adanmış” bir ülke oldukları inancına indirilmiş son büyük darbe!

II. Dünya Savaşı sonrasının “süper güç”ünün utanç verici dış politika tarihi boyunca Beyaz Saray’da hep Trump oturmuyordu: 1947’de Yunanistan’daki halk ayaklanmasına müdahale; 1948 İtalya seçimlerinin sabote edilmesi; savaş sonrası Japonya ve Güney Kore’de demokratik ve sol eğilimli grupların ezilmesi; 1953’te İran’da Musaddık’ın ve 1954’te Guatemala’da Árbenz’in devrilmesi; 1961’de Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde Lumumba’ya suikast; Küba’da defalarca Castro’yu öldürme/devirme girişimleri; Endonezya’da komünistlerin ve destekçilerinin imhası; Kuzey ve Güney Vietnam, Kamboçya ve Laos’un yok edilmesi; 1973’te Şili’de Allende’nin devrilmesi… Irak, Afganistan… Ve bugüne kadar devam edenler… Hepsi Beyaz Saray’da Demokrat veya Cumhuriyetçi farklı başkanlar varken yaşandı.

Chomsky, henüz yalnızca değerlendirmelerini okuyabildiğim son kitabında, bu korkunç kronolojiyi ortaya koyarken, ABD’nin “hayırsever bir hegemon” olmadığını, aksine “kendisinden önceki birçok imparatorluk gibi, … şiddet ve entrikaya başvuran acımasız bir imparatorluk” olduğunu ortaya koyuyor.

İsrail eliyle Gazze’de yaşananlar da bunu tüm çıplaklığı ile göstermişken, Biden ve Trump yüzsüzce ateşkesi paylaşamıyorlar!

ABD, hangi başkanla olursa olsun, Küresel Güney’le ilişkisini, İsrail-Filistin çatışmasındaki rolünü ve Irak ile Afganistan’daki savaşları hep insani misyonlar ve Amerikan politikacılarının iyi niyetleri hakkında “soylu hikayeler”le gerekçelendirdi.

Chomsky, Amerikan İdealizmi Miti’nde ABD’nin ipine sarılmak konusunda bir kez daha uyarıyor: Sürekli felaketle sonuçlanan savaşlar bu mitler kullanılarak çıkarıldı!

Seçimi bile “ülkeyi geri almak” sayan Trump’lı dünyada, Suriye’de ya da bir başka yerde, ABD’den özgürlük-barış-demokrasi beklemek ancak hüsranla sonuçlanacak bir hayal!