Ülke bir ‘anonim şirket’, dış politika ‘aile meselesi’
Ülkeyi ‘‘anonim şirket’’ gibi yöneten tek adam rejimi dış politikayı da ‘‘aile meselesi’’ olarak sunmaya başladı. Bakan Fidan’ın Türk devletlerinin Güney Kıbrıs’ı tanımasını, ‘‘ailevi konuları kamuoyu önünde tartışmayız’’ sözleri bu zihniyetin dışavurumu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ile ortak basın toplantısında Orta Asya Türk Devletleri’nin Güney Kıbrıs’ı tanımasına ilişkin sarf ettiği şu sözler parti devleti rejiminin en çarpıcı ifadeleri: “Biz prensip olarak ailevi konuları kamuoyu önünde tartışmamayı tercih ediyoruz. Buradan hükümetimize yönelik bir negatif not yüklemeye çalışan çabalar da başarılı olmayacak. Her türlü konuyu aile meclisimizde ele almaya devam edeceğiz.”

Saray rejimi Türkiye’ye son dönemlerin en ağır dış politika çöküşünü yaşatırken esasında yaşanılanlar şaşırtıcı değil. Bu sözler, ülkeyi bir parti-aile devletine dönüştüren bir zihniyetin dışa vurumu. Zira içeride olduğu gibi dışarıda da tüm adımlar “ülke çıkarı” değil, tek adamın çıkarları doğrultusunda atılıyor.

ÜLKENİN DEĞİL TEK ADAMIN ÇIKARI
Ülkenin tüm kapasitesinin Erdoğan rejimini ayakta tutabilmek için harcandığını belirten Prof. Dr. İlhan Uzgel, Fidan’ı şu sözlerle eleştirdi: “Türkiye’nin dış politikası, Kıbrıs favası sizin aile meseleniz değil. Hiçbir devlet sizin aile dostunuz değil. Politikasızlığınızı, diplomasiyle alakası olmayan bir takım ciddiyetsiz açıklamaların arkasına saklamanın peşindesiniz. Orta Asya politikanız çöktü. Kıbrıs politikanız çöktü. Doğu Akdeniz politikanız çöktü. Olayın özeti budur. Şimdi zevahiri kurtarmanın peşindesiniz.”

Türk dış politikası uzun bir süredir tökezliyor. Çünkü ortada dış politika diyebileceğimiz bir çerçeve, bir strateji yok. Tek adamın kendi ikbali için sürdürdüğü ilişkiler yumağı var.

Amerikan emperyalizmi ile de Batılı egemen odaklarla da küresel güç merkezleriyle de kurulan rabıta bu mantıkla yapılıyor. 86 milyonluk bir ülkenin kaderi tek adamın iktidarının ikbaline endekslenmiş durumda.

HER CEPHEDE BAŞARISIZLIK VAR
Başarısız, hezimetlerle dolu bir dış politika sürdürüldüğünü kaydeden emekli büyükelçilerden Selim Kuneralp de yaşananların tek adam rejiminin yansımaları olduğunu kaydediyor. Kuneralp’e göre, “Nereye bakarsanız bakın her tarafta bir hezimet var. Ne istedikleri belli değil, bir dış politika çizgisi, hedefi yok. Günlük, anlık sürdürülen bir politika söz konusu. Tek adam rejimlerinin karakteristik özellikleri. Başka türlüsü de olamaz.”

Saray rejiminin dış politikada söylem ile eylemleri arasındaki makas açılıyor.

SOYDAŞLIK VE KAN BAĞI İŞLEMİYOR
Bakan Fidan “bu bir aile meselesi” diyerek başarısızlığı kamufle etmeye çalışsa da Türk devletlerinin Kuzey Kıbrıs yerine Güney Kıbrıs’ı tanımaya başlamaları dış politikada soydaşlık ve akrabalık üzerinden bir birliktelik kurulamayacağını da bir kez daha gösterdi.

Yaratılmaya çalışılan algıya rağmen başarısızlık perdelenemiyor. Soydaşlığın, akrabalığın bir hükmü yok dış politikada.

Emekli Büyükelçilerden Faruk Loğoğlu da Fidan’ın açıklamasının anlamsız, yersiz olduğunu vurguluyor. “Kardeş” Türki cumhuriyetlerin Kuzey Kıbrıs yerine Güney Kıbrıs’ı tanımalarının iktidarın hanesine eksi yazdığını ifade eden Loğoğlu, Fidan’ın günler sonra gelen bu açıklamasının “bir şey demek istemediği, bu durumu kabullenmek istemediği için durumu geçiştirmeye çalışan” bir konuşma olduğunu ifade ediyor.

ANONİM ŞİRKET GİBİ YÖNETMENİN FATURASI
Tayyip Erdoğan 15 Mart 2015’te Balıkesir Ekonomi Ödülleri töreninde yaptığı konuşmada, “Bir anonim şirket nasıl yönetiliyorsa, Türkiye de öyle yönetilmelidir” diyecekti. İçeride dışarıda her alanda bu düsturla yeni rejimin harcı döşendi.

7 Haziran 2018’de katıldığı bir tv programında da ülkenin anonim şirket gibi yönetilmesini istediğini vurgulayarak, “Devleti şirket gibi yönetirsek netice alırız” diyecekti.

Bir şirket gibi yönetilen, kurumsal aklın, işleyişin yok sayıldığı ülke ekonomiden dış politikaya her alanda derin bir kaosa sürüklendi.

Bugünkü ekonomik krizin nedeni de Kıbrıs’tan Doğu Akdeniz’e, Ortadoğu’dan AB ile ilişkilere her alanda ortaya çıkan tahribatlar bu “tek adam aklı”nın eseri.

REJİME CAN SUYU OLACAK GİRİŞİMLER
İktidar cenahı hezimetleri, başarısızlıkları “aile”, “soydaşlık”, “kan bağı” sarmalında sümen altı etmeye çalışırken muhalefet cephesinde ise “dış politikanın siyaset üstü” olduğuna dair bir yaklaşım göze çarpıyor.

Almanya’nın 19 Mart İBB darbesi sonrası Türkiye’ye Eurofighter savaş uçağı satışına şerh düştüğü iddialarına karşılık ana muhalefetten gelen açıklamalar çarpıcı. Eurofighter için devreye giren CHP bu durumu “siyaset üstü bir konu” yaklaşımıyla gerekçelendirdi. Cumhuriyet’ten Doğa Öztürk’e konuşan partinin dış kurmaylarından Yankı Bağcıoğlu, güçlü bir milli savunma sanayinin milli güvenlik açısından vazgeçilmez temel unsur olduğunu belirterek konunun ‘siyaset dışı’ tutulması gerektiğini söyleyecekti.

Siyasi bir operasyonla tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da iddialara tepki göstererek Berlin hükümetine “Türkiye Erdoğan’dan ibaret değildir, hükümetler gelip geçicidir. Bu kararınızı geri alın” sözleriyle seslenerek satışın engellenmemesini istemişti.

NE AİLE MESELESİDİR NE DE SİYASET ÜSTÜDÜR
İktidar çevrelerinin Fidan’ı parlatma gayretlerine, Erdoğan’ın Tump ve Putin ile kişisel münasebetlerine, rejimin ABD ve Rusya arasında bir oraya, bir buraya sallanan tahterevalli stratejisine rağmen dış politikada hezimetler yaşanıyor. Doğu Akdeniz’de sondaj çalışmaları durdu, Ege’de Yunanistan hamle üstüne hamle yapıyor, Suriye’de İsrail alan tanımıyor, Güney Kıbrıs NATO yolunda ilerliyor. Avrupa’nın “güvenlik mimarisi”nde yer almaya çalışan Türkiye, burada da yol alamıyor.

Bakan Fidan’ın, “aile içi meseleleri dışarıda konuşmayız” sözleriyle durumu geçiştirmeye çalışsa da ellerindeki tüm olanaklarla oluşturulmaya çalışılan algıya rağmen dış politika her cephede büyük bir çöküş içinde.

Özetle, dış politika ne “aile meselesidir” ne de “siyaset üstüdür.”