PKK kendini feshediyor, Rusya ve Ukrayna İstanbul’da buluşuyor, İsrail Gazze’ye ölüm kusarken Trump Araplarla yüz milyarlarca dolarlık anlaşmalar imzalıyor, NATO Avrupa’nın güvenliğini ve maliyet paylaşımını konuşuyor…

Köşeleri kapacak, elde vileda sopasıyla televizyonda saatlerce konuşulacak konular…

Ben ise köşeyi bunlara değil, varlıklarından çok yokluklarıyla iz bırakan birine saygı duruşuna ayırmak istiyorum.

Sarayı, parası, doğru dürüst bir arabası bile yoktu. Bizde “tasarruf olmaz” denilen “itibar”a tenezzülü sıfırdı. Bir ağaç altına köpeğinin yanına gömülmeyi isteyecek kadar mütevazı bir “yoklar adamı”ydı.

Ancak, görkemli saraylarda oturanların, trilyonlara hükmedenlerin, bir bombanın düğmesine basıp yüzbinleri yok edecek muktedirlerin hayal bile edemeyeceği kadar “sevgi zengini”ydi!

Gerillalık zamanında “Robin Hood”, diktatörlüğün zindanlarında tutulup işkenceler görürken sabrın devrimci olduğunu kanıtlayan bir tutsak ve sonra “dünyanın en yoksul başkanı” unvanıyla taçlanmış biri.

Gerillalıktan devlet başkanlığına gittiği 3.4 milyonluk küçük ülkesinin yer aldığı coğrafyada; liderlerin yolsuzlukla, diktatörlükle anılması epeyce yaygınken ona dair bir tek yoksuzluk, anti-demokratiklik iması yapılamadı.

2010-2015 yılları arasındaki bir dönemlik başkanlık görevi sonunda, ülkesindeki popülaritesi yüzde 70 civarındaydı. Başkanlık sona erince biraz dünyayı gezdi, Türkiye’ye de geldi ve gittiği her yerde muazzam ilgi gördü.

Kendine sorduğu; “Peki, dünyanın ilgisini çeken ne? Çok az şeyle, basit bir evde yaşamam mı, eski bir arabayla dolaşmam mı?” sorularına yanıtı da basitti: “O zaman bu dünya deli çünkü normal olan şeylere şaşırıyor.”

Halkına tutkun olduğu için siyasete de tutkundu. Bir de kitaplara ve toprakla uğraşmaya. Onu Tupamaros Ulusal Kurtuluş Hareketi’nin kurucularından biri olmaya götüren bu tutkuydu. Bu tutkuyla mücadele etti; bir olayda 6 kurşun yedi, Tupamaros taraftarı bir cerraha denk gelmeseydi ölecekti.

1973’te Uruguay ordusu darbe yaptığında, gerillaların saldırıları devam ederse öldürmekle tehdit ettikleri “dokuz rehine”den biriydi. Hapiste geçirdiği 14 yılı aşkın süre boyunca işkence görerek, ağır koşullar ve tecrit koşulları altındayken deliryum yaşadığını, hatta karıncalarla konuştuğunu ve aklını yitirdiğini söylerdi. 1985’te serbest bırakıldığı günü en mutlu anısı olarak tanımlıyor ve “Başkan olmak buna kıyasla önemsizdi” diyordu. Bu kadar da yaşam ve özgürlük tutkunuydu.

Çok sevdik onu. 89’unda yitirdiğimiz, nam-ı diğer Pepe, José Mujica’nın dünyanın dört bir yanındaki yüz milyonlarca seveni arasında Emo Mannise de vardı!

Mannise, onunla tanıştığında sadece 16 yaşındaydı. 1969 baharında, kız kardeşi Beatriz ile birlikte Montevideo’daki çatı katı dairesinde yalnızken, Pepe elinde tabancayla asansörden dışarı fırlamış ve “Arkanı dön, çeneni kapa ve ellerini başının üstünde tut!” diye bağırmıştı. Felçli olduğu için tekerlekli sandalye kullanan kız kardeşi başka bir odaya götürülürken; “Endişelenme viejita” demişti Mujica, “İyi olacaksın, bu seninle ilgili değil.”

İspanyolca “küçük yaşlı kadın” anlamındaki “viejita” Mujica’ya özgü ve onun eylem anında bile vazgeçmediği samimi ve sevgi dolu bir dokunuştu.

Mannise’nin üvey babası José Pedro Púrpura, Uruguay’ın aşırı sağla bağlantılı, çok sayıda tabancaya sahip, kötü şöhretli bir yargıçtı. Mujika ve arkadaşları evdeki belgeleri ve silahları alıp gittikten sonra Mannise, en çok okul ödevlerinde kullandığı daktilosunun alınmasına üzüldüğünü söylemişti.

Ertesi gün telefon çaldı. “Biziz, dün gelenler” dedi ses. Geri almak istiyorsa, daktilosunu yakındaki bir binanın girişinde bulabileceği söyledi. Daktilo gerçekten de oradaydı!

Pepe’ye kin duyması beklenen Mannise bile başkanlık seçiminde oyunu Mujica’ya verdi!

Pepe’yi sevmek kolaydı, ya Pepe olmak? Salı günü bu sorudan devam edelim.