İktidarın dinmeyen Kent Lokantası alerjisi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, devlet şirket gibi yönetilirse netice alınacığını düşünüyordu. 2015 yılı Balıkesir Ekonomi Ödülleri töreninde yaptığı konuşmada, iş insanlarından yeni Türkiye ve başkanlık sistemini her fırsatta halka anlatmalarını istemiş ve bir anonim şirket nasıl yönetiliyorsa, Türkiye’nin de öyle yönetilmesi gerektiğini savunmuştu. “Yoksa bileklerine bağlıyorlar prangayı, yürü yürüyebilirsen. Bu ülke bu şekilde sıçramaz.” 2017 referandumuyla, Türkiye’ye has özelliklere sahip başkanlık sistemine geçildi. Erdoğan devletin bir şirket gibi yönetilmesi gerektiği konusundaki ısrarını sürdürüyordu. Erdoğan, birçok dünya ülkesinde piyasadan gelen insanların bir yerlere yerleştiğini, kendileri için de siyasi ‘vizyon’ sahibi olacak, aynı şekilde ülkeyi bir şirket gibi yönetecek, sonuç odaklı bir kabine vadetmişti.

Hastane sahibi sağlık bakanı, oteli olan turizm bakanı, şirket sahibi ticaret bakanı yapıldı. Bolu Kartalkaya’da, yangın güvenliği kriterlerine uygun olmayan ve 78 insanın öldüğü Grand Kartal Otel felâketininin üzerinden bir buçuk ay geçti. Otelin, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un sahibi olduğu ETS Tur tarafıdan reklamı yapılıp odaları satılıyordu. Ersoy, Bakanlık görevine devam ediyor. Covid-19 pandemisi zamanında da şirket sahibi Ruhsar Pekcan’ın, Ticaret Bakanı olarak görevde olduğu 2020 yılında, kendi şirketi Nanoksia Biyoteknoji’den Ticaret Bakanlığı’na, piyasa fiyatının üzerinde dezenfektan sattığı ortaya çıkmıştı. Erdoğan tarafından görevden alındı ama hakkında herhangi bir soruşturma açılmadı.

Erdoğan’ın, bir şirket gibi yönetildiğinde sıçrama yapacağını söylediği Türkiye’de, önceki gün, sosyolog ve yemek eleştirmeni Vedat Milor hakkında ‘örtülü reklam’ yaptığı gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. Yolsuzlukla suçlanan eski bakanının soruşturulmasına gerek duyulmadan yoluna devam eden Ticaret Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait Kent Lokantası’na gidip yemek yedikten sonra ziyaretini kendi sosyal medya hesabından paylaştığı için Milor’dan yazılı savunma istedi. Kâr amacı gütmeyen bir belediye hizmeti, merkezi yönetim tarafından rekabet konusuna dönüştürüldü.

***

Ocak ayında İBB’nin Üsküdar’daki Kent Lokantası’nı ziyaret eden Vedat Milor, bunu para almadan ve kendi inisiyatifiyle gerçekleştirdiğini açıklamış ve amacının, bir yemek eleştirmeni hem de bir sosyolog olarak, bu hizmeti gastronomik ve sosyolojik açıdan değerlendirmek olduğunu söylemişti. Öyle ya, bu zamanda dört çeşit yemeği insan evinde bile 40 liraya mâletmekte zorlanacakken, İBB bunu nasıl başarmış ve daha da önemlisi öğünleri lezzeti koruyarak, besin değeri yüksek ürünlerle hazırlayabilmiş miydi? Açlık sınırında yaşayan asgari ücretli ve emeklilerin önünde uzun kuyruklar oluşturduğu Kent Lokantaları, bir belediye hizmeti olarak sadece Milor’un değil, diğer pek çok sosyolog ve araştırmacının da ilgisini çekebilecek bir konu. Öyle olmasaydı, AKP’li Fatma Şahin’in yönettiği Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, dört çeşit yemeği 40 liraya sunan ‘Haydi Sofraya’ adında dört lokanta açar mıydı? Erdoğan’ın hep övündüğü gibi, “AKP’nin siyaseti, hizmet ve eser siyasetidir.”

***

İlk Kent Lokantası, 2022 yılında İBB tarafından İstanbul Çapa’da açıldı, şu an il genelinde 17 farklı ilçede hizmet veriyor. 2024 yerel seçimlerinde AKP’nin İBB Başkan adayı Murat Kurum, Ekrem İmamoğlu’nun bir marifetmiş gibi anlattığını söylediği Kent Lokantaları’nı küçümsemiş ve bunun milleti kandırmaya yönelik olduğunu iddia etmişti. İstanbullular Kurum’u seçmedi, yoksullukla birlikte Kent Lokantaları’nın sayısı da arttı, önünde bekleyen insanlar da… Okullarda öğrencilere bir öğün yemek verecek bütçeyi denkleştiremeyen iktidarın adayı olarak Murat Kurum’un lokanta hizmetini beğenmeyişi oldukça cüretkârdı zaten. Erdoğan’ın yerel seçim konuşması yapacağı Arnavutköy’deki meydana bakan Kent Lokantası’nın önünün büyük bir afişle kapatılması da iktidarın bu hizmetin görünür olmasıyla ilgili sıkıntısını apaçık ele vermişti.

Kent Lokantaları, buna kadınlar için büyük önem taşıyan kreş hizmeti de dahil, kâr beklenmeyen, kamu yararı adına geliştirilen projeler. Bu konuda muhalefet başarılı oldu ve AKP’nin kendisiyle özdeşleştirmek istediği ‘hizmet siyaseti’ algısını değiştirdi. Ticaret Bakanlığı’nın ‘örtük’ dediği şekilde reklamının yapılmasına da hiç ihtiyacı olmadığı önündeki kuyruklardan belli. Yalnız şu var ki, Kent Lokantaları ciddi bir ihtiyaca karşılık geldiği için halkın takdirini kazanmış olsa da, sebep olan ekonomik çöküşün hesabını sormak da birincil yurttaşlık görevidir.

https://www.birgun.net/makale/iktidarin-dinmeyen-kent-lokantasi-alerjisi-605704