Orhan ile Ferdi
Yoksulların çığlığı, ezilenlerin feryadı, kimsesizlerin sesi nitelemeleriyle, özellikle de bu iki adın yüceltilmesi, çevrelerinde oluşan hayran gruplarından hareketle siyasal konumlar yakıştırılıp, aralarında nerdeyse derin “sınıfsal bakış farklılıkları” aranması ve hatta bulunması geride kalmıştır artık.

Hangi dersti unuttum, müzik sosyolojisi dersi var mıydı, galiba yoktu, popüler kültür işleri de 1980 öncesi bu kadar popüler değildi, neyse, bir dönem arabesk müzik üzerine çalıştım, tabii dönem ödevi olarak da uzunca bir, herhalde 30 sayfa vardı, kitapçık hazırladım. Sınıfta da hocaya, arkadaşlara inlemeli dinlemeli seçkin arabesk külliyatının başyapıtları dahil pek çok şarkı çaldım, üzerine yorum yaptım, görüş aldım.

Olay Ankara’da geçiyor, yıllardan da 1977-78 olmalı, üniversite ODTÜ, bölüm sosyoloji, başta Orhan Gencebay, Ferdi Tayfur, “acısız arabesk”in mucidi Hakkı Bulut, kadın-erkek pek çok arabesk sanatçının şarkı sözlerinden “söylem çözümlemesi” yaptım ama, öncesinde Etlik, Esat, Çankaya dolmuş şoförleriyle, yolcularla, Telsizler halkıyla kısa kısa söyleştik. Kim, neyi, niye dinliyor?

Ülkücülerin Bafra, bizim Birinci sigarası içtiğimiz o günlerde, herhalde arabesk de bundan payını alacak, Ferdi onlara düşecek, Orhan bize kalacaktı! Ne de olsa “İtirazım Var”dı, “Bu zalim kadere, sonsuz kedere, feleğin cilvesine, dertlerin cümlesine.” Öyleyse “Batsın bu dünya” demek gerekiyordu, tamam biz “batsın” demekle yetinmiyorduk sadece; yoksulluktan, eşitsizlikten, zulümden, haksızlıktan “çıksın, yükselsin, kurtulsun” diye çabalıyorduk, eski düzeni batırmak için çalışıyorduk, biz “başka âlem” istiyorduk, şarkıyı söylemekten de geri durmuyorduk ama, “batsın bu dünya” diyorduk: “Her şey karanlık, nerde insanlık / kula kulluk edene yazıklar olsun.”

“İtirazım var” diyenlerin aynı şarkıyı banka reklamları için uyarladığını duyacakmışız sonraları, “ihtiyacım var yeni bir perdeye, mobilyaya, sandalyeye, masaya” diyen bir ihtiyaç kredisi reklamına dönüşecekmiş şarkı! Öyle ya itiraz kredisi vermez bankalar!

“Batsın bu dünya” diyen de zamanla keşfettiği “dünyanın nimetleri” için doğru adresi bulacak, Beştepe’nin yolunu tutacaktır. Yoksulların, garibanların, tutunamayanların Orhan Baba’sı da bir babaya “ihtiyacım var” diyecektir, “itirazım var” yerine!

Orhan “Baba”nın, hiç inanmadım ama, bir zaman “toplumsal muhalefet”e yakıştırılan birkaç şarkısı, birkaç cümlesiyle kazandığı daha kentli, okuryazar dinleyici kitlesine karşın, Ferdi Tayfur kırsalın, varoşun, “kenar mahalle”nin sesi olmayı sürdürecektir. Kavruk bir yaşamın sesi de kavruk olacaktır. Çaresizlerin dayanışmasına yorulan “merak etme sen” şarkısındaki “toprak olur taş olurum / yoluna yoldaş olurum” dizelerinin bir motor yağı reklamında kamyoncu “şoför arkadaş”a hitaben “…Yağına güven, gerisini merak etme sen”e dönüşmesi ise uzun sürmeyecektir.

Yoksulların çığlığı, ezilenlerin feryadı, kimsesizlerin sesi nitelemeleriyle, özellikle de bu iki adın yüceltilmesi, çevrelerinde oluşan hayran gruplarından hareketle siyasal konumlar yakıştırılıp, aralarında nerdeyse derin “sınıfsal bakış farklılıkları” aranması ve hatta bulunması geride kalmıştır artık. Daha doğrusu arabesk yaygınlaşarak, her türden müzikle buluşarak bir zemin oluşturmuş, yavaş yavaş müziğin de dinleyicinin de kanına girmiş, böylece “kaynaşmış bir kitle” şiarına uygun bir hale gelmiştir. Yoksa milliyetçi partinin liderinin “Arabesk müziği devamlı küçümsenmiştir. İnsanımızın iç çekişine tercüman olan her ses adeta öcü gibi gösterilmiştir. İnsanımızın ruh köküne inemeyen kim varsa arabesk müziği çağdışı bulmuştur. Asıl çağdışı olan bu zekâ özürlülerdir. Arabesk bizim geleneğimizin süsüdür” sözlerini neye yoracağız?

https://www.birgun.net/makale/orhan-ile-ferdi-590076