Sağlık kiralık
ASM, hastane ve bakanlığa ait binaların çoğu kiralık. Bir yandan çürümeye terk edilen sağlık tesisleri, diğer yandan artan kira harcamaları dikkat çekiyor. Sadece TİTCK’in 11 yılda 113 milyon lirayı bulan kira harcaması olduğu raporlara yansırken, bu durum “sağlıktaki plansızlığın faturası” diye yorumlanıyor.

Sağlıkta ‘başarı tablosu’ çizen AKP iktidarı döneminde sağlıkta özelleştirme furyası adeta patladı. Bir yandan kamu hastaneleri çürümeye terk edilirken diğer yandan hastane, aile sağlığı merkezleri (ASM)ve bakanlık binalarına ödenen kira miktarlarındaki artış ve plansızlık giderek arttı. Sadece Tıbbi İlaç ve Cihaz Kurumu’nun (TİTCK) 2014-2024 döneminde 113 milyonu bulan kira harcaması olduğu dikkat çekerken, sağlık meslek örgütleri ‘‘AKP iktidarı ve bakanlığın plansızlığı ve özelleştirme politikaları nedeniyle sağlık kiralık durumda’’ dedi.

Sağlık emekçisi Kubilay Yalçınkaya, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ve Sağlık Bakanlığı’nın faaliyet raporu ile performans programı yayınlarından yaptığı analiz üzerinden bir değerlendirmede bulundu. Yalçınkaya ‘‘ASM’lerden hastanelere, hastanelerden bakanlık binalarına sağlık kiralık’’ diye konuştu.

HARCAMALAR KİRAYA
Yalçınkaya, Sağlık Bakanlığı bünyesinde 1929’da kurulan Eczacılık ve Müstahzarlar Şubesi’nin 1946’da Genel Müdürlük, 2011’de ise Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu olduğunu anımsatarak ‘‘1920-1930 dönemi Ulus’ta kamu binalarında hizmet vermeye başlayan kurum 2011 sonrası Çankaya’da bulunan kiralık lüks binada hizmet veriyor. Başkentte Sağlık Bakanlığı binaları boşaltılıp çürümeye terk edilirken, sadece TİTCK’in 2014-2024 dönemi 11 yılda harcadığı kira harcaması 112 milyon 571 bin 757 TL’’ dedi. Kurumun toplam hizmet verdiği yapıların 24 bin metrekare iken kiralık merkez binanın 17 bin 854 metrekare olduğunu kaydeden Yalçınkaya, şu değerlendirmeyi yaptı:

‘‘Kurum 2023’te 19 milyon 231 bin 422 TL kira harcaması yaparken 2024’de kira harcaması yüzde 63 artarak 31 milyon 366 bin 525 TL olmuş. Tasarruf önlemleri nedeniyle sağlık hizmetlerinde malzeme ve personel eksikliği nedeniyle sağlık hizmetleri aksarken kamu kaynakları kira harcamalarına aktarılmakta.’’

ÇÜRÜMEYE TERK EDİLDİ
Kurumun 2024’de aylık ortalama kira harcamasının 2 milyon 613 bin 817 TL olduğunu ifade eden Kubilay Yalçınkaya ‘‘12 aylık dönemde toplam harcaması 31 milyon 366 bin 525 TL, Sadece bu kurumun 2024 kira harcaması neye denk geldiğine bakarsak; Sağlık Bakanlığı 2024’te ‘Kanserle Mücadele Faaliyetlerine’ 37 milyon 101 bin TL harcarken, ‘Bulaşıcı Hastalıklara Yönelik Aşılama Faaliyetlerine’ 6 milyon 650 bin TL harcamış. Siyasi parti bürokrasi ve iş insanları ilişkisi ülke yönetiminde koalisyon kurmuşçasına kendi ve birbirlerinin çıkarlarını kendi alanında kolluyor. Kamu bütçesi kira harcamaları altında yandaş mülk sahiplerine denetimsiz şekilde aktarılıyor. TİTCK’nin bu sorunu Sayıştay raporunda da eleştirilip bulgu olarak tespit edilmiş ona rağmen ısrarla kamu binalarına geçiş yapılmıyor. Yine Ankara’da boşaltılan çürümeye terk edilen hastane binaları var ve buralar kullanılabilir. Tabi bu durum kurumların asıl hizmet alanlarını da aksatıyor’’ dedi.

BÜYÜK KÖTÜLÜK
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konsey Üyesi Dr. Ali Karakoç AKP’nin iktidara geldikten sonra neoliberal sistemi hızlı hızlı şekilde hayata geçirdiğini belirterek “O günden sonra kamu kaynaklarını halktan yana değil sermayeye, büyük şirketlere aktaran bir siyasi anlayışı benimsedi. Hız kesmeden sürdü, her yıl giderek daha da arttı” dedi.

Sağlıkta Dönüşüm Programı’na dikkat çeken Karakoç, şöyle devam etti: “Anayasal hak olan ve ücretsiz olması gereken sağlık üzerinden artık rant elde edilen, metalaştırılan bir sisteme dönüştürüldü. Kamu-özel ortaklığı ile 18 tane şehir hastanesi yapıldı. 18 hastane çeşitli şirketler tarafından işletiliyor. Aynı zamanda bu hastanelerin bir kira bedeli var. Sadece Sağlık Bakanlığı’nın 2025 bütçesinde bu hastanelere yaklaşık olarak 105 milyar TL kira ve hizmet bedeli ayrılmış. Sağlık sisteminin ne kadar kötü, ne kadar ranta, talana açık bırakıldığı, toplumun sağlık hakkının nasıl korunmadığını veriler de gösteriyor. Ankara’da Eskişehir yolu boyunca yürüyün, birçok kamu kurumunun büyük şirketlerin binalarında kiracı olduğunu göreceksiniz. Bunlar topluma karşı yapılan büyük kötülükler ve kabul edilemez.’’