Ölümlerin sorumlusu ÖTV ve iktidardır!
Her geçen gün alkole yapılan zam ve vergilerin giderek yükselmesi sahte alkole bağlı ölümleri de artıyor. Yılbaşından bu yana İstanbul’da en az 34 kişi hayatını kaybederken, uzmanlar ‘‘Ölümlerin nedeni yapılan zamlar, sorumlusu ise AKP iktidarı’’ dedi.

Ülkede son yıllarda fiyatların ve vergilerin artmasıyla sahte içki tüketiminden kaynaklanan ölümlerde artış yaşanıyor. Sahte içkiler ne kokusundan, ne de tadından anlaşılıyor. Özellikle yılbaşı gibi tüketimin yoğun olduğu dönemlerde yasa dışı yollardan üretilen alkollü ürünler piyasaya sürülüyor. Bu ürünler genellikle merdiven altlarında üretiyor ve ayrıca sağlığa zarar veren ‘metanol’ gibi maddeler içeriyor.

İstanbul’da yılbaşından bu yana 34 kişinin hayatını kaybetmesi sahtel alkol ile ilgili endişeleri de artırdı. İçki şişelerindeki barkod ve etiketler önemli ipuçları verdiğini söyleyen Tekel Bayileri Platformu, açık gelen şişelerden şüphelenilmesi gerektiğinin altını çizdi.

VERGİ ORANI YÜZDE 70
Türkiye Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, İstanbul’da son 3 günde sahte içkiden zehirlenen sayısının 83’e yükselmesine tepki gösterdi. Aybaş, BirGün’e şunları söyledi: ‘‘Bu işin faili ÖTV’dir, suç ortağı ise iktidardır. Sürekli getirilen zamlar etkiliyor. İçkinin vergi oranı yüzde 70’lere dayandı. Dünyanın hiçbir ülkesinde böyle bir vergi oranı yok. Vatandaş da sahtelere yönelmiş oluyor. Art niyetli insanlara kapı açılıyor ve insanlar hayatını kaybediyor. Bunun sebebi yanlış uygulanan politikalar. Kendi ülkemizde üretilen içkiler, buradan lojistikle başka ülkelere gidince fiyatı değişiyor. ÖTV oranları değişmezse, fiyatları değişmezse ya da insanların maddi anlamda yaşam standartları düzeltilmedikçe bu durum devam eder.”

CAYDIRICI CEZALAR YOK
Lüks restoranlarda yaşanan ölümlere de dikkat çeken Aybaş, şöyle devam etti: “Mekânların neredeyse yüzde 90’ı sahte içki sunuyor. Vatandaşa sürümü hızlı olan ürünlerin sahtesi yapıldığı için çok bilindik markaları tercih etmeyin diyoruz. ‘Masada içkileri kendiniz açın, bandrol programlarını telefonunuza indirin’ diyoruz. Ama bunlar da çözüm değil, artık bandrolün de sahtesini yapıyorlar. Kaliteli mekânları geçtik zincir marketlerin raflarında bile yer alabiliyor. Çünkü satan alan kişiler bunların yerini değiştirebiliyor. Kimse uzman olmak zorunda değil, bunun çözümü yine devlette. Yüksek ve caydırıcı cezalar verilmeli. Etil alkol satışı 2018’den beri yasak ama internetten ulaşılabiliyor. Ceza verilirse önüne geçilebilir.”

Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu koordinatörlerinden Çağın Eroğlu ise “Mesele; yılbaşında gelen otomatik zamlar. İnsanların sırf bir ürünü gidip marketten veya tekel bayiden güvenli bir şekilde almaya ekonomik gücü el vermediği için bile isteye sahte içkiye yönelmesi, insanların hayatlarını kaybetmesine neden oluyor. Artık bu sorunun politika yapıcılar tarafında en acil şekilde çözülmesi gerekiyor” dedi. Öte yandan kaçak içki ölümlerinde yaşanan artışın ardından Tarım ve Orman Bakanlığı etil alkol ve metanol depolamaya ilişkin yeni düzenlemeler getirdi. Etil alkol ve metanol depoları aynı adreste birlikte açılamayacak.

∗∗∗

YILIN İLK ZAMMI İÇKİYE
AKP’nin 2002’den bu yana içki ve sigaraya uyguladığı vergi her yıl hızla artıyor. Artış öylesine hızlı yaşanıyor ki, sadece vergi artmakla kalmıyor, aynı zamanda içkiden alınan ÖTV’lerin toplam ÖTV gelirleri içindeki payı da artıyor. Son olarak dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, yüksek alkollü ve damıtılmış içkilerin ÖTV tutarına 158,71 lira zam yapıldı. Bu zam, içki firmalarının hareketlenmesine neden oldu.

Son 10 senede ise içki fiyatları 13 katına çıktı. Alkollü İçkiler Fiyat Endeksi’ne göre; 2015 Ekim Ayında Malta 103.41 ile birinci sırada yer alırken, 2024 Ekim Ayında Türkiye büyük bir farkla listenin ilk sırasına geçti. Alkollü İçkiler Fiyat Endeksi’ne fiyat artışı şöyle yansıdı:

ÖLÜMLER ARTIYOR
İstanbul Valiliği, yılbaşından bu yana sahte içki kullanımından hayatını kaybeden kişi sayısının 34’e ulaştığını açıkladı. Açıklamada 6 kişinin gözaltına alındığını bu 6 kişiden 2’sinin tutuklandığını duyurdu. Öte yandan dün Üsküdar’da sahte içki satışı yapan 2 işletme mühürlendi. 8 ilçede yapılan operasyonda 32 bin litre sahte içki ele geçirildi.

∗∗∗

MUHAFAZAKÂR YAKLAŞIM
İstanbul Tabip Odası ölümlerin ardından açıklama yaptı. Hekimler, yetkilileri göreve çağırarak “Sahte içki zehirlenmeleri halk sağlığı sorunudur. Bu anlamda birincil sorumlu kamu otoritesidir. Ancak içki zehirlenmesi vakaları geçmişten beridir kamu otoritesinin İslami muhafazakâr yaklaşımından dolayı üvey evlat muamelesi görmektedir. Onlarca ölüm yaşanmış bir olaya Valilik yalnızca kamuoyuna bilgilendirme geçmektedir. Oysa aynı Valilik Anayasal hak olan toplantı ve gösteri yürüyüşü, grev ve iş bırakma vb. hak kullanımlarına kolluk güçlerini anında bu hakların engellenmesi yönünde sevk edebilmektedir” dedi.

Sahte içki tüketen kişilerde genellikle 12-24 saat içinde görülen belirtilerden bazıları şöyle: