Afazili bireylerin adlandırma, işitsel anlama, tekrarlama, sözel akıcılık, dilbilgisi, okuma ve yazma gibi dilin çeşitli becerilerinde yaşadıkları zorluklara dikkat çeken Dil ve Konuşma Terapisi Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, “Dil ve konuşma terapisinin afazili bireylerdeki birincil amacı, bireylerin iletişim becerilerini desteklemek ve geliştirmektir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dil ve Konuşma Terapisi Anabilim Dalı yüksek lisans öğrencisi Memik Yıldız ile afazili bireylerin iletişim becerilerini desteklemek amacıyla Türkçeye uyarladıkları Çevrimiçi Afazi Terapi Programı hakkında bilgiler paylaştı.  

Beynin sol hemisferinde dile özgü alanların hasarlanması sonucu ortaya çıkan edinilmiş bir dilsel iletişimsel bozukluk; afazi… 

Genellikle inme sonrasında beynin dilden sorumlu alanların hasarlanması sonucu ortaya çıkan afazinin edinilmiş bir dilsel-iletişimsel bozukluk olduğunu dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, afazili bireylerin terapiye ulaşımını ve evde terapi pratiğini kolaylaştırmak amacıyla Çevrimiçi Afazi Terapi Programı’nın Türk kültürüne uyarlanarak adaptasyonunun yapıldığını ifade etti. 

Avustralya La Trobe Üniversitesi’nden Dr. John Pierce’in geliştirmiş olduğu programın, afazili bireylerin dil becerilerini çevrimiçi ortamda ücretsiz şekilde destekleyeceğini ve geleneksel dil terapisini teknolojiye entegre ederek rehabilitasyon sürecini daha verimli hale getireceğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, halihazırda aphasiatherapyonline linkinden programa ücretsiz bir şekilde ulaşım sağlanarak, siteden faydalanılabildiğini anlattı.  

Afazili bireyler için standardize olmuş herkese uygun bir terapi yaklaşımı yok 

Afazili bireyler için standardize, herkese uygun, tek tip bir terapi yaklaşımının olmadığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, sistematik olarak kişiye özel oluşturulmuş terapötik programların, dil becerilerinin daha hızlı ve etkili iyileşmesine büyük katkı sağlayabileceğini vurguladı. 

Teknoloji destekli terapiyle iletişim gücünü artırın 

“Afazi terapisinde kullanılan yaklaşımların bireylere sunulma şekli de günden güne değişime uğramaktadır.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, gelişen teknolojiyle birlikte afazi terapisinde bilgisayar, tablet ve telefon gibi dijital cihazların kullanımının arttığını ifade etti. 

Dr. Öğr. Üyesi Özlem Oğuz, bu alanda yazılım destekli uygulamaların etkinliğinin birçok çalışmayla kanıtlandığını söyleyerek, teknoloji tabanlı müdahalelerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının, afazili bireylerin dil terapisine erişimini kolaylaştıracağını ve terapi sürecini destekleyeceğini belirtti.  

Çevrimiçi Afazi Terapi Programının özellikleri neler? 

Çevrimiçi Afazi Terapi Programı hakkında bilgi veren Dr. Oğuz, şöyle devam etti: 

“Çevrimiçi Afazi Terapi Programı; dinleme, okuma, yazma ve adlandırma gibi 4 farklı dil becerisine yönelik 11 görevden oluşuyor. Programda, farklı kategorilere ait 566 sözcük ve 200 evet/hayır sorusu yer alıyor. Her bir sözcüğe ait ses kaydı, alternatif sözcükler, semantik, fonemik ve cümle ipuçları ile iki farklı resim de kullanıcıların hizmetine sunulmuş durumda. Sözcükler, 10 farklı kategoride ve frekanslarına göre sıralanmış üç farklı zorluk derecesinde görevlerle sunuluyor. Programın yüz yüze yapılan dil terapilerine ek bir destek sağlayacağı, bireylerin çalışma sıklığını artıracağı ve afazili bireylerin yakınlarının da sürece daha fazla dahil olabileceği düşünülmektedir. Bu sayede, yakınları afazili bireylere daha fazla yardımcı olabilecek ve terapinin etkinliği artacaktır.” 

Çevrimiçi Afazi Terapi Programı’na ücretsiz olarak (aphasiatherapyonline) üzerinden ulaşılabiliyor. 

Afazi nedir? 

Afazi, beynin sol hemisferinde dil becerilerine özgü bölgelerinde meydana gelen bir hasar sonucu ortaya çıkan bir dilsel-iletişimsel bozukluktur. Afazi, genellikle inme, travmatik beyin hasarı, tümör veya nörolojik hastalıklar gibi durumlar sonucunda ortaya çıkabilir. Bu bozukluk, kişinin konuşma, anlama, okuma, yazma gibi dil becerilerini etkileyebilir. Afazi sonrasında sadece dil becerileri etkilenmez. Dil becerilerine ek olarak afazili kişiler felç, depresyon, olumsuz duygular, yaşam kalitesinde düşüş, sosyal katılımda azalma, işten ayrılma gibi durumlar da tecrübe edebilirler. Afazi, farklı şekillerde görülebilir; bazı kişilerde sadece sözcük bulma zorluğu olabilirken, diğerlerinde dilin tüm yönlerinde ciddi problemler yaşanabilir. Bazı kişiler konuşulanı anlamayabilirken, bazıları anlayabilir ancak konuşamayabilirler. Bu durum hasar yeri ve büyüklüğüne göre değişkenlik gösterir. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı